تلوژن افلوویوم یکی از شایع‌ترین انواع ریزش مو است که به‌طور ناگهانی و اغلب به دنبال یک عامل محرک بروز می‌کند. این اختلال، به دلیل ورود بیش‌ازحد فولیکول‌های مو به فاز استراحت یا «تلوژن» اتفاق می‌افتد. در شرایط عادی، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از موها در فاز تلوژن قرار دارند، اما در تلوژن افلوویوم …
تلوژن افلوویوم یکی از شایع‌ترین انواع ریزش مو است که به‌طور ناگهانی و اغلب به دنبال یک عامل محرک بروز می‌کند. این اختلال، به دلیل ورود بیش‌ازحد فولیکول‌های مو به فاز استراحت یا «تلوژن» اتفاق می‌افتد. در شرایط عادی، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از موها در فاز تلوژن قرار دارند، اما در تلوژن افلوویوم این میزان ممکن است تا ۷۰ درصد نیز افزایش یابد. این اختلال بیشتر در خانم‌ها مشاهده می‌شود و با ریزش موی غیرموضعی همراه است. شناخت دقیق علت‌های بروز این وضعیت، تشخیص صحیح و به‌موقع و انتخاب درمان مناسب، برای مدیریت و بهبود شرایط بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان این اختلال خواهیم پرداخت.
علل و عوامل موثر در بروز تلوژن افلوویوم
یکی از اصلی‌ترین محرک‌های تلوژن افلوویوم، استرس‌های جسمی یا روانی شدید است. وقایعی همچون زایمان، جراحی‌های بزرگ، تب بالا، کاهش وزن ناگهانی یا رژیم‌های غذایی سخت می‌توانند باعث ورود تعداد زیادی از فولیکول‌های مو به فاز تلوژن شوند. این حالت معمولا ۲ تا ۳ ماه پس از بروز عامل محرک، منجر به ریزش شدید مو می‌شود. از دیگر عوامل مهم می‌توان به اختلالات تیروئیدی اشاره کرد. کم‌کاری یا پرکاری تیروئید باعث به‌هم‌خوردن چرخه طبیعی رشد مو شده و احتمال بروز این اختلال را افزایش می‌دهد. همچنین، کمبودهای تغذیه‌ای مانند فقر آهن، روی و ویتامین D نقش کلیدی در ایجاد این وضعیت دارند.
مصرف برخی داروها نیز می‌تواند نقش محرک داشته باشد. داروهای ضدافسردگی، ضدبارداری خوراکی، رتینوئیدها و داروهای شیمی‌درمانی ازجمله این موارد هستند. همچنین، بیماری‌های مزمنی نظیر لوپوس یا عفونت‌های ویروسی مثل کووید-۱۹ نیز با این عارضه در ارتباط‌اند. تشخیص دقیق این عوامل برای انتخاب راهکار مناسب درمانی ضروری است.
علائم بالینی و نحوه تشخیص تلوژن افلوویوم
علائم تلوژن افلوویوم معمولا به صورت ریزش مو در سراسر پوست سر ظاهر می‌شود، بدون آنکه ناحیه‌ای کاملا طاس شود. بیماران معمولا متوجه افزایش موهای ریخته‌شده در حمام، روی بالش یا در شانه می‌شوند. برخلاف آلوپسی آره‌آتا، در این اختلال خط رویش مو حفظ می‌شود و معمولا مناطق بدون مو دیده نمی‌شود. برای تشخیص دقیق این وضعیت، پزشک با گرفتن شرح حال دقیق، بررسی وقایع استرس‌زا یا آخرین تغییرات دارویی بیمار را آغاز می‌کند. آزمایش‌های خون برای بررسی فقر آهن، عملکرد تیروئید و سطح ویتامین D انجام می‌شود. همچنین ممکن است تست کشش مو (hair pull test) برای ارزیابی میزان ریزش آن انجام شود.
بیوپسی پوست سر نیز در موارد نادری که تشخیص قطعی نیست، انجام می‌شود. بررسی میکروسکوپی فولیکول‌ها در این روش نشان‌دهنده افزایش موهای فاز تلوژن است. البته باید توجه داشت که در کنار روش‌های تشخیصی، تمایز این اختلال با سایر اختلالات نظیر آلوپسی آندروژنیک نیز حائز اهمیت است. تشخیص دقیق، پیش‌نیاز انتخاب درمان مناسب و جلوگیری از پیشرفت بیشتر این وضعیت است.
درمان‌های دارویی و غیر دارویی تلوژن افلوویوم
درمان تلوژن افلوویوم در وهله اول بر پایه حذف یا کنترل عامل محرک قرار دارد. اگر استرس علت این موضوع باشد، تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن یا درمان شناختی رفتاری می‌تواند موثر واقع شود. در مواردی هم که علت این اختلال، کمبودهای تغذیه‌ای باشد، مکمل‌های آهن، روی یا ویتامین D تجویز می‌شود. درمان دارویی در برخی موارد شامل استفاده از قطره یا پماد ماینوکسیدیل موضعی است که می‌تواند رشد مو را تحریک کند. البته این درمان بیشتر در موارد مزمن و طولانی کاربرد دارد. همچنین، استفاده از شامپوها یا لوسیون‌های حاوی کافئین یا بیوتین ممکن است نقش کمکی برای درمان این اختلال ایفا کنند.
در موارد شدیدتر، درمان‌های نوین‌تری مانند مزوتراپی یا پی‌آر‌پی (تزریق پلاسمای غنی از پلاکت) می‌توانند موثر باشند. این روش‌ها با تقویت فولیکول‌ها و تحریک رشد مجدد مو عمل می‌کنند. همچنین، اصلاح سبک زندگی، خواب کافی و تغذیه متعادل در روند بهبود بسیار موثر است. همان‌طورکه قبلا اشاره شد، تشخیص صحیح و درمان به‌موقع، کلید اصلی موفقیت در مدیریت تلوژن افلوویوم است.
تلوژن افلوویوم مزمن؛ چالش‌ها و راهکارها
درحالی‌که تلوژن افلوویوم معمولا یک وضعیت موقت است، در برخی افراد ممکن است تبدیل به یک وضعیت مزمن و طولانی شده و بیش از شش ماه و حتی بیشتر ادامه یابد. در این شرایط، یافتن علت زمینه‌ای اهمیت دوچندان می‌یابد. گاهی اوقات علت مزمن شدن، اختلالات خودایمنی، بیماری‌های مزمن یا استرس‌های طولانی‌مدت است. درمان وضعیت مزمن این اختلال معمولا نیازمند رویکرد چندجانبه است. علاوه‌بر درمان‌های تغذیه‌ای و دارویی، همکاری با روان‌پزشک یا متخصص داخلی برای کنترل بیماری زمینه‌ای ضروری است. در این شرایط، بیماران می‌توانند از درمان‌های مکمل و حمایتی مانند مکمل‌های حاوی سیستین، متیونین و ویتامین‌های گروه B نیز استفاده کنند.
جمع‌بندی
اختلال تلوژن افلوویوم یکی از دلایل شایع اما قابل درمان ریزش مو است که با تشخیص به‌موقع و مدیریت مناسب، می‌توان آن را کنترل کرد. شناخت دقیق علل زمینه‌ای، اجرای روش‌های درمانی علمی و اتخاذ سبک زندگی سالم، در بهبود این وضعیت نقش کلیدی دارند. استفاده از درمان‌های مکمل و روش‌های نوین مانند پی‌آر‌پی نیز می‌تواند در کنار اقدامات اصلی موثر واقع شود. با این‌که این اختلال ممکن است باعث نگرانی شود، اما با رویکرد تخصصی و صبر، می‌توان روند ریزش مو را معکوس کرد. در هر صورت، مشورت با پزشک متخصص و پایبندی به درمان، بهترین راه برای مقابله با این وضعیت و بازیابی سلامت موهاست.
دریافت مشاوره رایگان
برآورد هزینه بر اساس روش مورد نیاز شما!
